senior citizen facilities for free निवृत्तीनंतरच्या जीवनात आर्थिक स्थैर्य हे प्रत्येक ज्येष्ठ नागरिकाचे स्वप्न असते. या स्वप्नपूर्तीसाठी भारत सरकारने सुरू केलेली ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS) ही एक अत्यंत आकर्षक आणि सुरक्षित गुंतवणूक पर्याय म्हणून समोर येत आहे. २०२४ मध्ये या योजनेचा व्याजदर ८.२% इतका आकर्षक ठेवण्यात आला आहे, जो इतर सुरक्षित गुंतवणूक पर्यायांच्या तुलनेत खूपच जास्त आहे.
पात्रता आणि मूलभूत माहिती: या योजनेमध्ये ६० वर्षांवरील सर्व भारतीय नागरिक गुंतवणूक करू शकतात. विशेष म्हणजे ५५ ते ६० वर्षे वयोगटातील सेवानिवृत्त कर्मचारीही या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात. एखाद्या व्यक्तीने स्वेच्छा निवृत्ती योजनेंतर्गत (VRS) निवृत्ती घेतली असेल, तर त्यांनाही ५८ वर्षांनंतर या योजनेत सहभागी होता येते.
गुंतवणुकीची मर्यादा आणि पद्धती: योजनेत किमान १,००० रुपये आणि कमाल ३० लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करता येते. एक लाख रुपयांपर्यंतची रक्कम रोख स्वरूपात जमा करता येते, मात्र त्यापेक्षा अधिक रकमेसाठी धनादेश किंवा डिजिटल पेमेंटचा वापर करणे आवश्यक आहे. महत्त्वाची बाब म्हणजे पती-पत्नी दोघेही स्वतंत्रपणे प्रत्येकी ३० लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करू शकतात, ज्यामुळे एकत्रित गुंतवणुकीची मर्यादा ६० लाख रुपयांपर्यंत जाऊ शकते.
आर्थिक लाभ आणि व्याज गणना: सध्याच्या ८.२% व्याजदराने एका खात्यातील ३० लाख रुपयांच्या गुंतवणुकीवर दर तिमाहीला ६०,१५० रुपये व्याज मिळते. वार्षिक पातळीवर हे व्याज २,४०,६०० रुपयांपर्यंत जाते. पाच वर्षांच्या कालावधीत एकूण १२,०३,००० रुपये व्याज मिळू शकते. जर पती-पत्नी दोघांनीही स्वतंत्र खाती उघडली असतील, तर त्यांना या रकमेच्या दुप्पट म्हणजेच सुमारे २४ लाख रुपयांपर्यंत व्याज मिळू शकते.
करविषयक फायदे: SCSS मधील गुंतवणुकीवर आयकर कायद्याच्या कलम ८०C अंतर्गत कर सवलत मिळते. एका आर्थिक वर्षात केलेल्या १.५ लाख रुपयांपर्यंतच्या गुंतवणुकीवर ही सवलत उपलब्ध आहे. याशिवाय, ज्येष्ठ नागरिकांना मिळणाऱ्या व्याजावरील टीडीएस (TDS) मर्यादा ५०,००० रुपयांवरून वाढवून ६०,००० रुपये करण्यात आली आहे.
खाते व्यवस्थापन आणि कालावधी: SCSS खाते पोस्ट ऑफिस किंवा अधिकृत बँकांमध्ये उघडता येते. खात्याचा मूळ कालावधी पाच वर्षांचा असतो आणि गरज भासल्यास त्यात आणखी तीन वर्षांची वाढ करता येते. विशेष परिस्थितीत खातेधारक मुदतपूर्व खाते बंद करू शकतात, मात्र त्यासाठी काही दंडात्मक शुल्क आकारले जाते.
Also Read:
माझी लाडकी बहीण योजनेसाठी नवीन अर्ज प्रक्रिया सुरू? नवीन अपडेट आली समोर Maji Ladki Bhaeen
योजनेची वैशिष्ट्ये आणि सुविधा:
- नियमित उत्पन्न: दर तीन महिन्यांनी नियमित व्याज मिळत असल्याने उत्पन्नाची सातत्यता राखली जाते.
- नामनिर्देशन सुविधा: खातेधारकाच्या मृत्यूनंतर रक्कम नामनिर्देशित व्यक्तीला मिळण्याची सोय.
- खाते हस्तांतरण: एका शाखेतून दुसऱ्या शाखेत किंवा बँकेतून पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते हस्तांतरित करता येते.
- ऑनलाईन व्यवहार: अनेक बँका आता SCSS खात्यांसाठी नेट बँकिंग सुविधा देत आहेत.
सावधानतेच्या सूचना:
- व्याजदर बदलू शकतो: नवीन खात्यांसाठी सरकार वेळोवेळी व्याजदरात बदल करू शकते.
- मुदतपूर्व बंद करण्यावरील निर्बंध: पहिल्या वर्षात खाते बंद केल्यास २% आणि दुसऱ्या वर्षात १.५% दंड आकारला जातो.
- एकाच व्यक्तीला एकापेक्षा जास्त खाती नाहीत: एकाच व्यक्तीला एकापेक्षा जास्त SCSS खाती उघडता येत नाहीत.
ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना ही निवृत्तीनंतरच्या काळात आर्थिक सुरक्षा देणारी एक उत्कृष्ट योजना आहे. उच्च व्याजदर, सरकारी हमी, कर फायदे आणि नियमित उत्पन्न या सर्व फायद्यांमुळे ही योजना ज्येष्ठ नागरिकांसाठी एक आदर्श गुंतवणूक पर्याय ठरते. योजनेचे सर्व नियम आणि अटी समजून घेऊन, आपल्या गरजांनुसार गुंतवणुकीचा निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे.
Also Read:
मोफत शिलाई मशीन योजनेची सुरुवात, गरजू महिलांसाठी सुवर्णसंधी, असा करा अर्ज Free sewing machine scheme