LPG gas cylinder नवीन वर्षाच्या पहिल्याच दिवशी देशातील प्रमुख तेल विपणन कंपन्यांनी व्यावसायिक एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या किमतींमध्ये लक्षणीय कपात केली आहे. ही कपात विशेषतः व्यावसायिक क्षेत्रासाठी दिलासादायक ठरली आहे. मात्र घरगुती वापरकर्त्यांसाठी किमती कायम राहिल्या आहेत. या बदलांचा सखोल आढावा घेऊया.
व्यावसायिक सिलिंडर किमतींमधील घट
1 जानेवारी 2025 पासून, 19 किलोच्या व्यावसायिक एलपीजी सिलिंडरच्या किमतीत महत्त्वपूर्ण घट झाली आहे. प्रमुख महानगरांमध्ये झालेली ही कपात पुढीलप्रमाणे आहे:
दिल्लीमध्ये सर्वात मोठी घट दिसून आली आहे. येथे व्यावसायिक सिलिंडरची किंमत 1,818.50 रुपयांवरून 1,704 रुपयांपर्यंत खाली आली आहे. म्हणजेच 114.50 रुपयांची घट झाली आहे. चेन्नईमध्ये सर्वाधिक किंमत असूनही, तेथे 120 रुपयांची सर्वाधिक कपात करण्यात आली आहे. येथे किंमत 1,980.50 रुपयांवरून 1,870 रुपयांपर्यंत कमी झाली आहे.
कोलकात्यात सुद्धा मोठी घट झाली असून, येथे किंमत 1,927 रुपयांवरून 1,811 रुपयांपर्यंत, म्हणजेच 116 रुपयांनी कमी झाली आहे. मुंबईत मात्र तुलनेने कमी घट झाली आहे. येथे 19 किलोचा सिलिंडर 1,771 रुपयांवरून 1,700 रुपयांपर्यंत, म्हणजेच 70 रुपयांनी स्वस्त झाला आहे.
घरगुती सिलिंडर किमतींमध्ये स्थिरता
14 किलोच्या घरगुती एलपीजी सिलिंडरच्या किमतींमध्ये मात्र कोणताही बदल करण्यात आलेला नाही. 1 ऑगस्ट 2024 पासून या किमती स्थिर आहेत. सध्या प्रमुख शहरांमधील घरगुती सिलिंडरच्या किमती पुढीलप्रमाणे आहेत:
- दिल्ली: 803 रुपये
- कोलकाता: 829 रुपये
- मुंबई: 802.50 रुपये
- चेन्नई: 818.50 रुपये
किंमत निर्धारणाची प्रक्रिया
एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या किमती दर महिन्याच्या पहिल्या दिवशी पुनरावलोकन केल्या जातात. या किंमत निर्धारणामध्ये अनेक घटक महत्त्वाची भूमिका बजावतात:
Also Read:
माझी लाडकी बहीण योजनेसाठी नवीन अर्ज प्रक्रिया सुरू? नवीन अपडेट आली समोर Maji Ladki Bhaeen
- आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कच्च्या तेलाच्या किमती
- चलन विनिमय दर
- वाहतूक खर्च
- मागणी आणि पुरवठा
- स्थानिक कर आणि शुल्क
इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन, भारत पेट्रोलियम, आणि हिंदुस्तान पेट्रोलियम या सार्वजनिक क्षेत्रातील तेल कंपन्या या सर्व घटकांचा विचार करून किमती निश्चित करतात.
बदलांचे आर्थिक परिणाम
व्यावसायिक सिलिंडरच्या किमतींमधील या घटीचे अनेक परिणाम दिसून येतील:
सकारात्मक परिणाम:
- हॉटेल आणि रेस्टॉरंटच्या ऑपरेटिंग खर्चात घट
- खाद्यपदार्थांच्या किमतींवर नियंत्रण
- छोट्या व्यावसायिकांना आर्थिक दिलासा
- महागाई दरावर सकारात्मक प्रभाव
- व्यावसायिक क्षेत्राच्या नफा मार्जिनमध्ये वाढ
आव्हाने:
- घरगुती वापरकर्त्यांना थेट लाभ नाही
- किमतींमधील तफावत कायम
- आंतरराष्ट्रीय बाजारातील अस्थिरतेचा धोका
- चलन विनिमय दरातील चढउतारांचा प्रभाव
भविष्यातील अपेक्षा
यापुढील काळात किमतींमध्ये आणखी बदल होण्याची शक्यता आहे. त्यासाठी पुढील घटकांवर लक्ष ठेवणे महत्त्वाचे ठरेल:
Also Read:
मोफत शिलाई मशीन योजनेची सुरुवात, गरजू महिलांसाठी सुवर्णसंधी, असा करा अर्ज Free sewing machine scheme
- आंतरराष्ट्रीय तेल बाजारातील उतार-चढाव
- सरकारी धोरणे आणि निर्णय
- देशांतर्गत मागणी आणि पुरवठा
- अर्थव्यवस्थेची एकूण स्थिती
शिफारशी
- सरकारने घरगुती वापरकर्त्यांसाठी किमतींमध्ये सवलत देण्याचा विचार करावा
- किंमत निर्धारण प्रक्रिया अधिक पारदर्शक करावी
- एलपीजी वितरण यंत्रणा अधिक कार्यक्षम करावी
- सबसिडी व्यवस्था लक्ष्यकेंद्रित करावी
- पर्यावरणपूरक ऊर्जा स्रोतांना प्रोत्साहन द्यावे
व्यावसायिक एलपीजी सिलिंडरच्या किमतींमधील ही घट व्यावसायिक क्षेत्रासाठी निश्चितच दिलासादायक आहे. मात्र घरगुती वापरकर्त्यांसाठी किमती कायम राहिल्याने त्यांना फारसा फायदा झालेला नाही. भविष्यात किमतींचे पुनरावलोकन करताना सर्वसामान्य नागरिकांच्या हिताचा विचार करणे गरजेचे आहे. तसेच दीर्घकालीन आर्थिक स्थिरतेसाठी पर्यायी ऊर्जा स्रोतांकडे वळण्याची गरज आहे.
या बदलांमुळे एकूणच अर्थव्यवस्थेवर सकारात्मक परिणाम होण्याची अपेक्षा आहे. विशेषतः, व्यावसायिक क्षेत्राला मिळालेला दिलासा अप्रत्यक्षपणे सर्वसामान्य नागरिकांपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता आहे. मात्र याचा पूर्ण लाभ मिळण्यासाठी सरकार आणि तेल कंपन्यांनी समन्वयाने काम करणे आवश्यक आहे.
