affected farmers खरीप हंगाम २०२४ मध्ये बीड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांवर मोठे संकट कोसळले. अतिवृष्टीमुळे अनेक शेतकऱ्यांच्या पिकांचे प्रचंड नुकसान झाले. या पार्श्वभूमीवर शेतकऱ्यांना दिलासा देण्यासाठी जिल्हास्तरीय नियामक समितीने महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला असून, फेब्रुवारीच्या पहिल्या आठवड्यात पीक विमा अग्रीम रक्कम वितरित करण्यात येणार आहे.
गेल्या वर्षी १ जून पासून समाधानकारक पाऊस झाल्याने शेतकऱ्यांनी लवकर पेरणी केली होती. १ जुलै ते १ ऑगस्ट या कालावधीत सुमारे १७ लाख १४ हजार शेतकऱ्यांनी पीक विमा योजनेचा लाभ घेतला. मात्र, जुलै, ऑगस्ट आणि सप्टेंबर महिन्यांत जिल्ह्यात विविध ठिकाणी झालेल्या अतिवृष्टीमुळे शेतीचे मोठे नुकसान झाले.
विशेषतः २ सप्टेंबर २०२४ रोजी झालेल्या प्रचंड पावसामुळे अनेक शेतकऱ्यांची पिके पाण्याखाली गेली. सतत होणाऱ्या पावसामुळे शेतजमिनीत पाणी साचून राहिल्याने पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले. या नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसानीचा अंदाज घेण्यासाठी ९ सप्टेंबर २०२४ रोजी जिल्हास्तरीय समितीने सॅम्पल सर्वेक्षण करण्याचे आदेश दिले.
विमा संरक्षित क्षेत्रातील नुकसानीचा अहवाल जिल्हास्तरीय समितीकडे सादर करण्यात आला. समितीने या अहवालाची सखोल चर्चा करून त्यास मान्यता दिली. त्यानुसार, पात्र शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई देण्याचे निर्देश भारतीय कृषी विमा कंपनीला देण्यात आले आहेत.
बीड जिल्ह्यातील सर्वेक्षणानुसार, सुमारे ६ लाख ५९ हजार ४२४ शेतकऱ्यांना पीक विमा अग्रीम रक्कम मिळणार आहे. याशिवाय, २ लाख ४४ हजार ४६० शेतकऱ्यांना त्यांच्या वैयक्तिक नुकसानीच्या आधारे विमा रक्कम दिली जाणार आहे.
जिल्ह्यातील आंबेजोगाई, आष्टी, बीड, धारूर, गेवराई, केज, माजलगाव, परळी, पाटोदा, शिरूर आणि वडवणी या सर्व तालुक्यांमधील शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळणार आहे. विमा कंपनीने तयार केलेल्या याद्या संबंधित कार्यालयांकडे पाठवण्यात आल्या असून, शासनाचा हिस्सा प्राप्त झाल्यानंतर फेब्रुवारीच्या पहिल्या आठवड्यात नुकसान भरपाई निधीचे वितरण करण्यात येणार आहे.
या निर्णयामुळे शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळणार आहे. विशेषतः अतिवृष्टीमुळे ज्या शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले, त्यांना या नुकसान भरपाईमुळे पुढील हंगामासाठी आर्थिक मदत होणार आहे. शेतकऱ्यांच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी जिल्हास्तरीय नियामक समितीने घेतलेला हा निर्णय अत्यंत महत्त्वाचा ठरणार आहे.
पीक विमा योजनेअंतर्गत मिळणारी ही नुकसान भरपाई शेतकऱ्यांसाठी संकटकाळात एक मोठा आधार ठरणार आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तींपासून संरक्षण मिळत असून, त्यांच्या उत्पन्नाची सुरक्षितता वाढत आहे. शेतकऱ्यांनी या योजनेचा जास्तीत जास्त लाभ घ्यावा, अशी अपेक्षा कृषी विभागाने व्यक्त केली आहे.
विमा कंपनीने नुकसान भरपाईची रक्कम वेळेत वितरित करण्यासाठी सर्व आवश्यक उपाययोजना केल्या आहेत. शेतकऱ्यांना त्यांच्या बँक खात्यात थेट रक्कम जमा केली जाणार असल्याने, वितरण प्रक्रिया पारदर्शक आणि सुरळीत होणार आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या नुकसान भरपाईची रक्कम लवकरात लवकर मिळेल. जिल्हास्तरीय नियामक समितीने या संपूर्ण प्रक्रियेवर बारकाईने लक्ष ठेवले असून, कोणत्याही पात्र शेतकऱ्याला या योजनेपासून वंचित राहू नये यासाठी विशेष काळजी घेतली जात आहे.