Construction workers get महाराष्ट्राच्या विकासात बांधकाम कामगारांचे योगदान अमूल्य आहे. उंच इमारती, रस्ते, पूल आणि पायाभूत सुविधांच्या निर्मितीमागे या कष्टकरी कामगारांचे अथक परिश्रम आहेत. या कामगारांच्या कल्याणासाठी महाराष्ट्र शासनाने विविध योजना सुरू केल्या असून, त्यातील एक महत्त्वाची योजना म्हणजे बांधकाम कामगार गृहनिर्माण योजना.
स्वतःचे घर हे प्रत्येकाचे स्वप्न असते. या स्वप्नपूर्तीसाठी शासनाने बांधकाम कामगारांना विशेष आर्थिक सहाय्य देण्याचा निर्णय घेतला आहे. या योजनेंतर्गत कामगारांना घराची जागा खरेदी करण्यासाठी 1 लाख रुपये आणि घर बांधकामासाठी 2.5 लाख रुपयांपर्यंत अनुदान दिले जाते. याशिवाय आवश्यकतेनुसार कर्ज सुविधाही उपलब्ध करून दिली जाते.
योजनेची पात्रता:
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही महत्त्वाचे निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. सर्वप्रथम, अर्जदाराची महाराष्ट्र बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाकडे अधिकृत नोंदणी असणे अनिवार्य आहे. ही नोंदणी किमान एक वर्ष जुनी असावी. वयोमर्यादेच्या बाबतीत, अर्जदाराचे वय 18 ते 60 वर्षांदरम्यान असावे.
महत्त्वाची अट म्हणजे अर्जदाराच्या नावावर आधीपासून स्वतःचे घर नसावे. तसेच मागील वर्षभरात किमान 90 दिवस बांधकाम क्षेत्रात काम केलेले असावे. यापूर्वी अशा प्रकारच्या कोणत्याही गृहनिर्माण योजनेचा लाभ घेतलेला नसावा.
आवश्यक कागदपत्रे:
योजनेसाठी अर्ज करताना खालील कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे:
- बांधकाम कामगार नोंदणी प्रमाणपत्र
- रहिवासी दाखला
- ओळखीचे पुरावे (आधार कार्ड, मतदान ओळखपत्र, रेशन कार्ड)
- बँक खात्याचा तपशील
- उत्पन्नाचा दाखला
- रोजगाराचा पुरावा
- जागा खरेदी किंवा घर बांधकामाशी संबंधित कागदपत्रे
अर्ज प्रक्रिया:
या योजनेसाठी दोन पद्धतींनी अर्ज करता येतो – ऑनलाइन आणि ऑफलाइन.
ऑनलाइन अर्जासाठी महाराष्ट्र बांधकाम कामगार मंडळाच्या अधिकृत वेबसाइटवर (mahabocw.in) जाऊन ‘योजना अर्ज’ किंवा ‘गृह योजना अर्ज’ या पर्यायावर क्लिक करावे. आवश्यक माहिती भरून, कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करावीत. अर्ज सबमिट केल्यानंतर मिळालेला अर्ज क्रमांक जतन करून ठेवावा.
ऑफलाइन अर्जासाठी जवळच्या बांधकाम कामगार कार्यालयात जाऊन अर्ज फॉर्म घ्यावा. तो योग्य प्रकारे भरून आवश्यक कागदपत्रांसह कार्यालयात जमा करावा.
इतर महत्त्वाचे लाभ:
गृहनिर्माण योजनेसोबतच बांधकाम कामगारांना इतरही अनेक सुविधा मिळतात:
सामाजिक सुरक्षा अंतर्गत:
- अपघात विमा संरक्षण
- जीवन विमा योजना
- वृद्धापकाळासाठी पेन्शन योजना
- मोफत आरोग्य विमा
शैक्षणिक सहाय्य अंतर्गत:
- मुलांसाठी शिष्यवृत्ती
- कौशल्य विकास प्रशिक्षण
- शैक्षणिक साहित्य खरेदीसाठी अनुदान
- व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम
अर्जाची छाननी झाल्यानंतर पात्र लाभार्थ्यांना मंजूर केलेले अनुदान त्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा केले जाते. यामुळे प्रक्रिया पारदर्शक आणि सुलभ होते.
बांधकाम कामगार गृहनिर्माण योजना ही महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेमुळे बांधकाम कामगारांना स्वतःचे घर बांधण्याचे स्वप्न पूर्ण करण्यास मदत होते. घराच्या जागेसाठी आणि बांधकामासाठी मिळणारे अनुदान हे कामगारांसाठी मोठे आर्थिक पाठबळ ठरते. त्याचबरोबर मिळणाऱ्या इतर सामाजिक आणि शैक्षणिक सुविधांमुळे त्यांच्या कुटुंबाच्या सर्वांगीण विकासाला हातभार लागतो.