December installment महाराष्ट्र राज्य सरकारने राबवलेल्या महत्वाकांक्षी योजनांपैकी एक म्हणजे मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना. या योजनेने राज्यातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाला नवी दिशा दिली आहे. विशेषतः २०२४ च्या अखेरीस, या योजनेच्या सहाव्या हप्त्याची घोषणा करण्यात आली असून, त्यामुळे लाखो महिला लाभार्थींना दिलासा मिळणार आहे.
सहाव्या हप्त्याची घोषणा आणि अंमलबजावणी: मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी नुकतीच केलेल्या घोषणेनुसार, राज्यातील लाडक्या बहिणींना येत्या आठवडाभरात सहाव्या हप्त्याचे पैसे वितरित केले जाणार आहेत.
या हप्त्याची रक्कम १५०० रुपये निश्चित करण्यात आली असून, ही रक्कम वर्षाअखेरपर्यंत लाभार्थींच्या बँक खात्यात जमा होणार आहे. आतापर्यंत या योजनेंतर्गत लाभार्थी महिलांना साडे सात हजार रुपये मिळाले असून, सहाव्या हप्त्यासह ही रक्कम ९००० रुपयांपर्यंत पोहोचणार आहे.
लाभार्थींची व्याप्ती आणि पात्रता: या योजनेचा लाभ राज्यातील सुमारे २ कोटी ३५ लाख महिलांना मिळत आहे. या महिलांना आधीचे पाच हप्ते मिळाले असून, आता सहावा हप्ता त्यांच्या खात्यात जमा होणार आहे. विशेष म्हणजे, निवडणुकीपूर्वी नव्याने प्राप्त झालेल्या २५ लाख महिलांच्या अर्जांची छाननी सुरू असून, या प्रक्रियेनंतर त्यांनाही योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
योजनेतील बदल आणि भविष्यातील योजना: नुकत्याच पार पडलेल्या विधानसभा निवडणुकीदरम्यान महायुतीने आपल्या जाहीरनाम्यात या योजनेच्या रक्कमेत वाढ करून ती २१०० रुपये करण्याचे आश्वासन दिले होते. मात्र, सध्याच्या हप्त्यासाठी जुन्या धोरणानुसारच १५०० रुपयांची रक्कम कायम ठेवण्यात आली आहे. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी हिवाळी अधिवेशनात या निर्णयाची पुष्टी केली होती.
योजनेचे महत्व आणि प्रभाव: मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना ही केवळ आर्थिक मदतीची योजना नाही, तर ती महिला सक्षमीकरणाचे एक महत्वपूर्ण साधन आहे. या योजनेमुळे महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळत असून, त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवण्यास मदत होत आहे. विशेषतः ग्रामीण भागातील महिलांसाठी ही योजना वरदान ठरली आहे.
योजनेची अंमलबजावणी प्रक्रिया: सरकारने या योजनेची अंमलबजावणी पारदर्शक पद्धतीने केली आहे. लाभार्थींची निवड, अर्जांची छाननी आणि पैशांचे वितरण या सर्व प्रक्रिया डिजिटल पद्धतीने केल्या जात आहेत. यामुळे भ्रष्टाचाराला आळा बसला असून, योग्य लाभार्थींपर्यंत मदत पोहोचत आहे.
या योजनेपुढील प्रमुख आव्हान म्हणजे नवीन लाभार्थींची वाढती संख्या आणि त्यांच्या अर्जांची योग्य छाननी. तसेच, भविष्यात रक्कम वाढवण्याच्या दृष्टीने आर्थिक नियोजन करणेही महत्वाचे ठरणार आहे. मात्र, या आव्हानांसोबतच योजनेच्या व्याप्तीत वाढ करण्याची आणि अधिक महिलांना लाभ देण्याची संधीही उपलब्ध आहे.
मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र सरकारची एक महत्वाकांक्षी योजना असून, तिने राज्यातील महिलांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणला आहे. सहाव्या हप्त्याच्या वितरणासह या योजनेचा टप्पा यशस्वीरीत्या पूर्ण होत असून, भविष्यात अधिक महिलांना या योजनेचा लाभ मिळण्याची अपेक्षा आहे. ही योजना महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेले एक महत्वपूर्ण पाऊल ठरत आहे
