Good news sisters accounts महाराष्ट्र राज्य सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे, ज्याला ‘लाडकी बहीण योजना’ असे नाव देण्यात आले आहे. या योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील महिलांना दरमहा १५०० रुपयांची आर्थिक मदत दिली जात आहे. ही योजना महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनाच्या दिशेने टाकलेले एक महत्त्वपूर्ण पाऊल मानले जात आहे.
योजनेची व्याप्ती आणि लाभार्थी या योजनेअंतर्गत राज्यातील सुमारे दोन कोटी तेवीस लाख महिला लाभार्थी आहेत. प्रत्येक पात्र महिलेला दरमहा १५०० रुपये दिले जातात, जे थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात. योजनेची अंमलबजावणी जुलै २०२३ पासून सुरू झाली असून, आतापर्यंत अनेक टप्प्यांमध्ये या योजनेचा लाभ महिलांना मिळत आहे.
आर्थिक मदतीचे वितरण जुलै ते नोव्हेंबर २०२३ या कालावधीत, प्रत्येक पात्र महिलेच्या खात्यात एकूण ७५०० रुपये (१५०० रुपये प्रति महिना या दराने) जमा करण्यात आले. विशेष म्हणजे, विधानसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर नोव्हेंबर महिन्याचा हप्ता ऑक्टोबरमध्येच वितरित करण्यात आला होता.
डिसेंबर २०२३ मधील प्रगती २५ डिसेंबर २०२३ पासून डिसेंबर महिन्याच्या हप्त्याचे वितरण सुरू करण्यात आले आहे. पहिल्याच दिवशी सुमारे ६७ लाख महिलांच्या खात्यात १५०० रुपयांची रक्कम जमा करण्यात आली. हे वितरण दोन टप्प्यांत केले जात आहे, ज्यामुळे ३० डिसेंबर २०२३ पर्यंत सर्व पात्र लाभार्थींना त्यांचा हप्ता मिळणार आहे.
नवीन लाभार्थींसाठी विशेष तरतूद ज्या महिलांनी नुकतेच या योजनेसाठी अर्ज केले आहेत, त्यांच्या खात्यात एकरकमी ७५०० रुपये जमा करण्यात आले आहेत. हा निर्णय नवीन लाभार्थींना मागील महिन्यांच्या लाभापासून वंचित ठेवू नये या हेतूने घेण्यात आला आहे.
योजनेचे सामाजिक महत्त्व लाडकी बहीण योजना केवळ आर्थिक मदत नाही, तर ती महिलांच्या सक्षमीकरणाचे एक प्रभावी माध्यम आहे. या योजनेमुळे महिलांना त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवण्यासाठी आणि छोट्या-मोठ्या आर्थिक निर्णय घेण्यासाठी स्वातंत्र्य मिळाले आहे. विशेषतः ग्रामीण भागातील महिलांसाठी ही योजना वरदान ठरत आहे.
प्रशासकीय यंत्रणा आणि अंमलबजावणी महिला व बालकल्याण विभागाच्या अधिकाऱ्यांकडून या योजनेची अंमलबजावणी केली जात आहे. विभागाने योजनेच्या सुरळीत अंमलबजावणीसाठी विशेष यंत्रणा उभी केली आहे. लाभार्थींच्या बँक खात्यांची माहिती, पात्रता तपासणी आणि रकमेचे वितरण या सर्व प्रक्रिया डिजिटल पद्धतीने केल्या जात आहेत.
आर्थिक प्रभाव या योजनेमुळे राज्यातील महिला कुटुंबांचे मासिक उत्पन्न १५०० रुपयांनी वाढले आहे. हे पैसे बऱ्याच महिला घरगुती खर्च, मुलांचे शिक्षण, आरोग्य सेवा किंवा छोट्या बचतीसाठी वापरत आहेत. संक्रांतीच्या सणासाठी हा निधी विशेष उपयोगी ठरणार आहे.
योजनेचे भविष्य सध्या योजनेची अंमलबजावणी यशस्वीपणे सुरू आहे. राज्य सरकारने या योजनेसाठी पुरेसा निधी उपलब्ध करून दिला असून, भविष्यात अधिक महिलांना यात सामावून घेण्याचा मानस व्यक्त केला आहे. योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीमुळे इतर राज्यांसाठीही ती एक आदर्श ठरू शकते.
लाडकी बहीण योजना हा महाराष्ट्र सरकारचा एक महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प आहे, जो महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेले एक ठोस पाऊल आहे. या योजनेमुळे राज्यातील लाखो महिलांना आर्थिक स्थैर्य मिळत असून, त्यांच्या जीवनमानात सकारात्मक बदल घडत आहे. योजनेची व्याप्ती, तिचे सामाजिक महत्त्व आणि आर्थिक प्रभाव लक्षात घेता, ती महिला सक्षमीकरणाच्या क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण मैलाचा दगड ठरत आहे.