RBI’s new rule भारतीय बँकिंग क्षेत्रात सध्या मोठ्या प्रमाणावर बदल होत आहेत. विशेषतः येस बँक आणि आयसीआयसीआय बँक यांनी नुकतेच जाहीर केलेले नवे नियम आणि त्यांचा सर्वसामान्य ग्राहकांवर होणारा परिणाम याबद्दल आज आपण सविस्तर चर्चा करणार आहोत.
येस बँकेचे नवे नियम आणि त्यांचे परिणाम
येस बँकेने १ मे २०२५ पासून अंमलात येणाऱ्या नव्या नियमांची घोषणा केली आहे. यामध्ये सर्वात महत्त्वाचा बदल म्हणजे प्रो मॅक्स खात्यासाठी आवश्यक असलेल्या किमान शिल्लक रकमेत वाढ करण्यात आली आहे. आता या खात्यात किमान ₹५०,००० ठेवणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. शिवाय, विविध बँकिंग सेवांसाठी आकारण्यात येणाऱ्या शुल्कात देखील वाढ करण्यात आली असून, या शुल्काची कमाल मर्यादा ₹१,००० पर्यंत निश्चित करण्यात आली आहे.
आयसीआयसीआय बँकेतील बदल
आयसीआयसीआय बँकेने देखील काही महत्त्वपूर्ण बदल जाहीर केले आहेत. बँकेने ॲडव्हांटेज वुमन सेव्हिंग अकाउंट, प्रिव्हिलेज अकाउंट आणि ऑरा सेव्हिंग अकाउंट या तीन प्रकारच्या खात्यांना बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे या खात्यांचे सध्याचे ग्राहक नवीन खाते उघडण्यास भाग पडणार आहेत.
डिजिटल बँकिंगला प्राधान्य
दोन्ही बँकांनी डिजिटल बँकिंगला प्रोत्साहन देण्यासाठी विशेष प्रयत्न केले आहेत. ऑनलाइन व्यवहारांवरील शुल्क तुलनेने कमी ठेवण्यात आले आहे, तर पारंपरिक बँकिंग सेवांवरील शुल्कात वाढ करण्यात आली आहे. यामागचा मुख्य उद्देश ग्राहकांना डिजिटल व्यवहारांकडे वळवणे हा आहे. डिजिटल व्यवहारांमुळे बँकेचे कामकाज अधिक कार्यक्षम होते आणि ग्राहकांनाही सोयीस्कर ठरते.
ग्राहकांवर होणारे परिणाम
या बदलांचा सर्वाधिक परिणाम मध्यमवर्गीय ग्राहकांवर होण्याची शक्यता आहे. किमान शिल्लक रकमेत झालेली वाढ अनेकांसाठी आव्हानात्मक ठरू शकते. त्याचबरोबर, ज्या ग्राहकांचे खाते बंद होणार आहे, त्यांना नवीन खाते उघडताना अतिरिक्त कागदपत्रे आणि वेळ द्यावा लागणार आहे.
बदलांचे सकारात्मक पैलू
या बदलांमधून काही सकारात्मक बाबी देखील समोर येत आहेत. डिजिटल बँकिंगला मिळणारी चालना ही त्यातील एक महत्त्वाची बाब आहे. ऑनलाइन व्यवहार अधिक सुरक्षित आणि जलद असतात. शिवाय, डिजिटल व्यवहारांमुळे पारदर्शकता वाढते आणि भ्रष्टाचाराला आळा बसतो. बँकांच्या सेवा अधिक कार्यक्षम होतात आणि ग्राहकांना त्याचा थेट फायदा मिळतो.
ग्राहकांसाठी मार्गदर्शक सूचना
या नव्या बदलांना सामोरे जाताना ग्राहकांनी काही महत्त्वाच्या बाबींची दखल घेणे आवश्यक आहे:
१. आपल्या खात्यातील किमान शिल्लक रकमेची नियमित तपासणी करा. २. बँकेच्या नवीन शुल्क आकारणीची माहिती घ्या. ३. डिजिटल बँकिंग सेवांचा जास्तीत जास्त वापर करा. ४. नवीन खाते उघडताना सर्व पर्यायांची तुलना करा. ५. कोणत्याही अडचणी आल्यास त्वरित बँकेशी संपर्क साधा.
भारतीय बँकिंग क्षेत्र मोठ्या वेगाने बदलत आहे. डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वाढता वापर, ग्राहकांच्या बदलत्या गरजा आणि जागतिक स्पर्धा यांमुळे बँकांना आपल्या सेवांमध्ये सातत्याने सुधारणा करणे आवश्यक ठरत आहे. या बदलांमधून ग्राहक आणि बँका दोघांनाही फायदा होईल अशी व्यवस्था निर्माण करणे महत्त्वाचे आहे.
बँकिंग क्षेत्रातील हे बदल आधुनिकीकरणाच्या दिशेने टाकलेले महत्त्वाचे पाऊल आहे. या बदलांमुळे काही काळ ग्राहकांना असोयीचा सामना करावा लागला तरी, दीर्घकालीन फायदे लक्षात घेता हे बदल आवश्यक आहेत. ग्राहकांनी या बदलांकडे सकारात्मक दृष्टिकोनातून पाहून, त्यांचा जास्तीत जास्त फायदा कसा घेता येईल याचा विचार करणे गरजेचे आहे.